„ Co to jest "Pętla Wielkopolska"?

To oczywiście zespół akwenów, na który składają się jeziora, kanały i rzeki. Ale przede wszystkim jest to niebywała przygoda żeglarska, turystyczna i krajoznawcza. I przyjemność - przyjemność z żeglowania po jeziorach wśród bogatej przyrody. A więc przede wszystkim Gopło, dziewiąte pod względem wielkości jezioro w Polsce przypominające liczącą 27,5 km długości wstęgę. Jest to jezioro podpiętrzone ok. 1,5 metra przez stopień wodny Pakość. Z Gopła prowadzą 32 kilometry Kanału Ślesińskiego przez dwie śluzy na Jeziora Ślesińskie i przez następne dwie - na Wartę.

Warta poniesie nas swoim wolnym prądem w serce Wielkopolski. Za każdym zakrętem odkrywają się nowe krajobrazy stare miasta witają wieżami kościołów i dawnymi zespołami architektonicznymi. Niektórzy twierdzą, że tu - w kolebce państwowości polskiej - po prostu "czuje się" historię. Możemy odwiedzić stadninę Antoniego Chłapowskiego w Jaszkowie, bogate muzea Poznania. Droga poprowadzi nas przez rezerwaty przyrody i lasy: Wielkopolski Park Narodowy, Puszcze: Zielonkę, Notecką, Gorzowską, Drawską i szereg innych kompleksów leśnych. Jeśli dopisze nam szczęście, dostrzeżemy wysoko na niebie zataczającego kręgi orła bielika. I tak przez 336,9 km Warty swobodnie płynącej aż do Santoka. Stąd szlak poprowadzi do ujścia Drawy przez 48,8 kilometrowy odcinek płynącej swobodnie Noteci.

Dalej przez 139,9 km i 16 malowniczych śluz wspinających się na wododział pomiędzy Notecią i Brdą - do Kanału Górno Noteckiego (25 km).
Na koniec - znowu Notecią - aż do Gopła (ostatni już fragment Pętli - 62, l km). Razem 668,9 km! Szlak ten jest dość starannie - w porównaniu z Wisłą nawet bardzo dobrze utrzymany przez administrację wodną: Okręgową Dyrekcję Gospodarki Wodnej w Poznaniu, podległe jej Inspektoraty Eksploatacji Wód
w Poznaniu i Bydgoszczy Nadzory Wodne i służbę liniową: strażników wodnych i operatorów śluz i jazów. Zbiorniki wodne: Jeziorsko na Warcie, podpiętrzone Gopło i Pakość w czasie suszy daje rzekom dodatkową wodę.

Część I - Warta

Szlak prowadzący z  stanowiska szczytowego Kanału Bydgoskiego do Kruszwicy przez Gopło i Kanał Ślesiński do śluzy Morzysław w Koninie – razem 146,6km., fragment „Bursztynowego Szlaku”.

Dalszy odcinek szlaku „Pętli Wielkopolskiej” można podzielić na dwie części: Konin (Morzysław) – Santok, spływ rzeką Wartą przez 336,9km:  Santok – rzeką Noteć do ujścia Kanału Górno Noteckiego, razem-188,7km. Łącznie cała trasa liczy 668,9 km, Jeżeli założymy sobie 14 dni efektywnej żeglugi to dziennie czeka nas około 48 km łatwej i pięknej trasy.
        Na zwiedzanie słynnych obiektów zabytkowych ”świadków” potęgi państwa piastowskiego oraz na grzybobranie w borach Puszczy Noteckiej warto przeznaczyć dalszych siedem dni.

O Warcie – ogólnie.

Nazwa rzeki Warta (pierwotnie Vrta) wywodzi się z języka prasłowiańskiego. Nazwa ta opisuje rzekę płynącą wartko, często zmieniającą kierunek. Według jeszcze innych historycznych przekazów nazwa rzeki pochodzi od żołnierzy stojących na warcie, pilnujących obiektów obronnych nad wodą.

Warta wypływa z miejscowości Zawiercie (dzielnica Kromołów) na Wyżynie Krakowsko­-Częstochowskiej na wysokości 377 metrów i przez 808,2 km zjeżdża do Odry na poziom 11 metrów Całe dorzecze Warty odprowadza wody z obszaru, o 53709,7 co stanowi 17,43% powierzchni Polski. Po drodze rzeka spiętrzona jest w dwóch zbiornikach: Poraj pod Częstochową i Jeziorsko między Sieradzem i Kołem) Jeziorsko jest ładnym, typowo żeglarskim akwenem. Niestety dla turystyki wodnej stanowi znaczącą przeszkodę.
W korpusie zapory zapomniano zbudować choćby maleńką śluzę Jeziorsko odpłaca się za to bardzo korzystnie żegludze warciańskiej, wyrównując stany wody: przechwytuje wezbrania, magazynuje je i - w razie suszy, zasila Wartę w wodę.

Warta - siostra Narwi

Każdego bywalca szlaku Warszawa - Mazury zdziwi podobieństwo Narwi. i Warty Obie uregulowane są w sposób, który można by nazwać polskim, mimo że regulację Warty zawdzięczamy władzom pruskim, (choć budowali Polacy), zaś Narwi - wyłącznie polskim. Używanie do wznoszenia budowli regulacyjnych miejscowego materiału: kamienia łamanego i faszyny i zasadzenie wiklin na przymuliskach oraz drzew na nadbrzeżnych skarpach powoduje wtopienie się uregulowanej rzeki w przyrodę i sprawia, że widok cieszy oko wodniaka harmonią krajobrazu. Wartę od Narwi różni brak mielizn, przemiałów i innych przeszkód, za to na, jej niekorzyść działa brak infrastruktury przystaniowej dla jednostek turystycznych o napędzie wiosłowym, żaglowym czy motorowym. Brzegów sposobnych do cumowania i dna do kotwiczenia jest za to bardzo dużo i to w uroczych miejscach.

Turyści wodni z jednostek otwarto pokładowych mogą znaleźć też tutaj przytulne miejsca na postawienie namiotów, Co ważne dla żeglarzy - płynąć tu można bez używania silnika. Już przy słabym wietrze, posiłkując się wiatrem i prądem, można dziennie łatwo pokonać 40 do 50 km i pozostanie, jeszcze dużo czasu na spacery po okolicach i po nadwarciańskich gospodarnych i zadbanych miastach. Na szlaku spotkać się można z wielką uprzejmością i serdecznością okazywaną wodniakom przez profesjonalistów - kierowników nadzorów wodnych, strażników wodnych, operatorów śluz. Zawsze możemy liczyć na ich pomoc lub po prostu porozmawiać o szlaku...

Na szlaku

Opuszczamy śluzę Morzysław i płyniemy jeszcze sto kilkadziesiąt metrów. Przed nami - z lewa w prawo - Warta przesuwa swoją lśniącą wstęgę.

Km 406,5 - ujście Kanału Ślesińskiego do Warty. Wodowskaz Morzysław przy wielkiej wodzie (wskazuje 549 cm przy średnio wielkiej wodzie (SVW) - 451 cm, przy średniej wodzie (SW) - 323 cm, średnio niskiej wodzie( SNW) - 255 cm, niskiej wodzie (NW) - 81,21 cm. Różnica między WW i SW=306 cm.

Jeżeli chcemy zasięgnąć informacji o aktualnym stanie wody zwracamy się do kierownika Nadzoru Wodnego Konin (tel. 0-63 243­35-05, adres pocztowy: Nadzór Wodny Konin, ul. Kramska 10, 62­510 Konin). Płyniemy przez obszar Konina. Prawą burtą mijamy osiedla mieszkaniowe z górującymi nad okolicą kilkunastopiętrowymi blokami. Na lewym brzegu - zielony busz.
            Za nim błonie. Przewodnik po Koninie i okolicach oraz materiały informacyjne można zamówić w informacji turystycznej (tel. 242-39-80). Na życzenie przesłane zostaną pocztą.

„Konin, to miasto położone w centralnej Polsce, we wschodniej części Wielkopolski, na rzeką Wartą. Liczba mieszkańców miasta wynosi obecnie 83.400. Przez miasto przebiega autostrada A2 wschód – zachód, łącząca Warszawę z Poznaniem i będąca częścią międzynarodowej trasy Berlin – Moskwa. Miasto przecina także droga krajowa nr 25 z północy na południe (Bydgoszcz – Kalisz).

Przebiegająca przez Konin magistrala kolejowa Berlin – Moskwa oraz port rzeczny na Warcie, który poprzez sieć jezior i kanałów łączy miasto z wybrzeżem Bałtyku – stwarzają dodatkowe możliwości wykorzystania alternatywnych środków transportu.

Konin leży w środkowej części Polski. Tak dawniej jak i dziś okolice miasta są ważnym węzłem komunikacyjnym łączącym północ kraju z południem i wschodnią część z zachodnią. O tym, że zawsze przez Konin przebiegały ważne szlaki handlowe świadczy dumnie wznoszący się w centrum dawnego Konina słup drogowy z XII wieku, wyznaczający niegdyś połowę drogi między Kaliszem a Kruszwicą.

Najważniejszą osadą było Stare Miasto z romańskim kościołem parafialnym. To ono dało początek Koninowi lokowanemu na prawie magdeburskim na wzór Kalisza około 1293 roku. Odtąd Konin położony na wyspie, w korycie Warty, był grodem strzegącym brodu przez rzekę.

Los miasta był zwierciadlanym odbiciem historii kraju począwszy od 1331 roku, kiedy to Krzyżacy doszczętnie zniszczyli miasto. Odbudowane przez króla Kazimierza Wielkiego (1333-1370) i otoczone murem miejskim wraz z dwoma bramami, Kaliską i Toruńską, strzegło przepraw na szlaku wiodącym do innych miast. Konin stał się siedzibą powiatu sądowego, a koniński zamek siedzibą starosty oraz centrum administracyjnym i gospodarczym najbliższej okolicy.

 W następnych stuleciach w mieście prężnie rozwijało się rzemiosło, które świadczyło o ekonomicznej kondycji miasta. Po drugiej wojnie światowej, lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte przyniosły gwałtowny proces uprzemysłowienia, co zmieniło oblicze rolniczego dotychczas regionu. W 1950 roku Konin liczył 12 145 mieszkańców, w 10 lat później - 17.638, w 1970 roku - 40.744. Natomiast w roku 1998 miasto zamieszkiwało już ponad 83,5 tys. osób. Tak gwałtowny przyrost ludności spowodował również szybki rozwój przestrzenny Konina”.

Km 405, pb. (pb. = prawy brzeg) - przed zakrętem Warty i "Kanałem ulgi" możemy dobić do brzegu, skąd ulicą Kurów dochodzimy do zespołu basenów odkrytych i MOSiR, około 200 m od Warty (tel.242­52-50).

Km 403,3 - potężny most drogowy na wielkiej magistrali Warszawa ­Poznań. wysokość dolnej krawędzi mostu (wys. d.k.m.) nad SNW­ = 671 cm i nad WW = 476 cm.

Km 403,1 - Most Toruński, łączący stary Konin z nowym. Wys.d.k.m. nad SNW = 678 cm i nad WW = 483 cm. Tu właśnie znajduje się centrum starego Konina i jego najcenniejsze zabytki. Uwaga! Najdogodniejsze miejsce postoju w Koninie mieści się na przystani OSW Kopalni "Konin" nad Jeziorem Pątnowskim, ul. Ślesińska 42,62-506 Konin-Pątnów tel. 0-63 247-55-24.

Po opuszczeniu Konina wpływamy w "międzywale". Jest wąskie, nie przekraczające 200 metrów porośnięte ładnym, starym lasem. Żeglując głównie w kierunku zachodnim zanurzamy się w zielony pejzaż Wielkopolski.

Km 396,5 Ib. - Rumin, wieś sołecka, prom wahadłowy o nośności 10 t. Nie trzeba kłaść masztu.

Km 392,2 Ib. - Sławsk, wieś sołecka. Uwaga! Prom górnolinowy ­straszna zakała dla żeglarzy: trzeba kłaść maszt! Wodowskaz Sławsk. Rzędna zera - 75,77 m n.p.m., WW = 549 cm, SWW = 445 cm, SW= 323 cm, SNW = 253 cm, NW.= 211 cm. Pomiędzy 391 a 348 kilometrem rozciąga się Nadwarciański Park Krajobrazowy; 30 tys. ha naturalnego krajobrazu – jedna z najcenniejszych w Polsce ostoi ptaków wodnych i błotnych.

„Nadwarciański Park Krajobrazowy utworzony został w celu ochrony środowiska przyrodniczego, swoistych cech krajobrazu, zachowania ze względów naukowych miejsc lęgowych ptactwa wodnego, błotnego i lądowego oraz ochrony ptaków przelotowych, a także zabezpieczenia wartości historycznych tego regionu.

 W obrębie Nadwarciańskiego Parku Krajobrazowego i jego najbliższej okolicy zlokalizowanych jest szereg bardzo wartościowych zabytków, między innymi z początków polskiej państwowości, notowano tu również rozproszone ślady osadnictwa mezolitycznego. W okresie wpływów rzymskich na terenie tym rozwinięta była już sieć osad, o czym świadczą znaleziska min. z Lądu, Rataj, Ciążenia, Dolan, Lądku, Modlicy, Ratynia, Wrąbczyna, Białobrzegu i Zagórowa. Osadnictwo rozwijało się dalej we wczesnym średniowieczu. Z tamtego okresu pochodzą liczne cmentarzyska i skarby. Szczególne miejsce zajmowało wówczas grodzisko w Lądzie ("Rydlowa Góra").
W tym okresie należało ono do głównych osiedli w państwie polskim, miało rangę kasztelanii. Z okresu kultury łużyckiej pochodzi grodzisko w pobliżu Modlicy ("Szwedzki Okop"). Z okresu średniowiecza pochodzą także informacje o osadzie Sal w okolicy Białobrzegu, której mieszkańcy trudnili się warzeniem soli.”.

Km 385,3 - wielki most stalowy budującej się autostrady A-2,siedmioprzęsłowy, podwójny osobny szlak dla każdego z kierunków ruchu. Wys. d.k.m. nad SNW = 741 cm i nad WW = 456 cm.

Km 382,4 - prom górno linowy (8 t), łączący wsie Sługocin i Dąbrowicę.

Km 380 - prom górno linowy (nośność - 6t), łączący wieś Ratąń z łąkami na Ib.

Km 371, pb. - Ląd, prastara miejscowość z interesującym zabytkowym zespołem klasztornym. Nadwarciańskie łęgi przypominają nam, że płyniemy przez słynny rolniczo hodowlany obszar Wielkopolski.

Na pb powstała prywatna marina z której można skorzystać po uprzednim zgłoszeniu, istnieje możliwość skorzystania z pola namiotowego oraz sanitariatów.

Marina Ląd

Dzięki Mirosławowi Słowińskiemu na turystycznej mapie Wielkopolski pojawiła się żeglarska Marina, miejsce oryginalne i atrakcyjne. Przystań w Lądzie będzie jednak służyła jako miejsce postoju sprzętów pływających po rzece. Turyści mogą zakotwiczyć swój jacht, nabrać świeżej wody i zatankować sprzęt pływający zasilany silnikiem napędowym.

 Na przystani są warunki aby rozpalić ognisko, grilować i napić się dobrego piwa. Usługi Marina nie będzie jednak świadczyła gratis. Cennik nie jest wygórowany i z pewnością nie braknie chętnych do korzystania z lądzkiego kapitanatu. Na przystani można organizować imprezy plenerowe.

To doskonałe miejsce do biesiad i spotkań przy ognisku. Inwestor przygotował też pole do gry w bulle. Francuska zabawa staje się coraz popularniejsza w Polsce. Budowa przystani trwała dwa lata, a prace prowadzono w okresie letnim. Znacznie dłużej, bo aż trzy lata trwały procedury i walka z urzędnikami.

„Chociaż niewielki Ląd, dzięki istniejącemu tu grodowi, był znany już w VIII wieku, to o początkach jego świetności można mówić dopiero po roku 1175, kiedy na podstawie aktu fundacyjnego księcia Mieszka Starego osiedlili się tutaj cystersi z klasztoru w Łeknie, biorącego początek z opactwa w Altenbergu k. Kolonii. W 1191 roku, prawdopodobnie z powodów ekonomicznych, opactwo zostało zlikwidowane. Jednak po interwencji tegoż samego Mieszka w Kapitule Generalnej zakonu w Citeaux w 1193 roku zakonnicy powrócili do Lądu i na przełomie XII i XIII wieku rozpoczęli prace nad nieistniejącym już dziś romańskim kościołem. W 1918 roku rozpoczęto poszukiwania nowego gospodarza, który podjąłby się przywrócenia klasztorowi dawnej świetności. Dzięki staraniom ks. Franciszka Szczygłowskiego ze Słupcy bp włocławski Stanisław Zdzitowiecki w kwietniu 1921 roku przekazał obiekt pod opiekę Zgromadzenia Salezjańskiego. Salezjanie otworzyli w klasztorze Małe Seminarium Duchowne oraz przystąpili do naprawy zniszczeń i adaptacji pomieszczeń klasztornych dla potrzeb swego dzieła wychowawczego. Po wojnie Salezjanie powrócili do Lądu w 1945 roku, reaktywując działalność Małego Seminarium. Trwała ona tylko do 1952 roku, tj. do chwili zamknięcia dzieła z powodu prześladowań ze strony komunistycznych władz PRL-u. Aby zapobiec przejęciu klasztoru przez władze państwowe, salezjanie 4 lipca 1952 roku otworzyli w Lądzie Wyższe Seminarium Duchowne. W 2002 roku seminarium obchodziło jubileusz pięćdziesięciolecia swej działalności”.

Km 370,6 - most drogowy stalowy, wys. d.km. nad SNW = 883cm i nad WW = 598 cm. (Nadzór Wodny Ląd, tel. 0-63 276-31-53, adres: 65-405 Ląd ).

Spadek Warty na odcinku z Konina do Lądu (32 km) wynosi ok.28 cm/km (0,28 %).

Km 364,7, pb. - Ciążeń, wieś sołecka, parafia, poczta. Wybitnej wartości zabytki: pałac w dziewięciohektarowy parku i kościół z XVI w. Do 1818 roku własność biskupów poznańskich. Od 1984 roku siedziba domu pracy twórczej Biblioteki Uniwersyteckiej. Pałac zbudowany w latach 1760-1768, następnie wykończony około 1818 roku. Budowla rokokowa, dwupiętrowa, z dachem mansardowym. Z pałacu rozciąga się piękny widok na dolinę rzeczną.Park założony w XVIII wieku, krajobrazowy o powierzchni około 9,7 hektara, ogrodzony. Wokół pałacu mały park francuski.

  Km 353,3, pb. - Dłusk, wieś sołecka. Prom górno linowy (10 t).

Km 351. 5 - most Pyzdry na szosie 442 Września - Kalisz. Wysokość d.k.m. nad SNW = 923 cm i nad W W = 638 cm. Wodowskaz Pyzdry: WW = 480 cm, SW = 473 cm, NW = 202 cm. Najlepsze miejsce cumowania i biwakowania pod namiotami naprzeciwko miasta, przy wysokim brzegu i rozległym błoniu na "międzywalu". Pyzdry to maleńkie (około 3000 mieszkańców) miasteczko o wyjątkowej panoramie na wysokiej skarpie. Znajdują się tu także cenne zabytki architektoniczne.

„ Pyzdry znane są od XIII w. Najstarsza nie kwestionowana wzmianka odnotowana została w Kronice Wielkopolskiej w związku z walkami wielkopolsko-śląskimi i wyprawą Henryka Brodatego w głąb Wielkopolski w 1234 rok. Był tu gród warowny i osada targowa, od 1257 r. wymieniana jako miasto na prawach średzkich. Na początku XIV w. znajdował się tu zamek, prawdopodobnie drewniano- ziemny. Pyzdry prawo lokacyjne zawdzięczają wielkopolskiemu księciu Bolesławowi Pobożnemu w 1257 roku.

W 1331 r. Pyzdry, wówczas jedno z największych miast Wielkopolski, zostały zdobyte przez Krzyżaków, którzy miasto i zamek złupili i spalili. Zapis w kronice Jana Długosza mówi o tym, że w Pyzdrach przebywał wówczas książę Kazimierz Wielki, o którego pobycie dowiedzieli się Krzyżacy będący wówczas w pobliskiej Słupcy. Uratowanie życia poprzez pomoc w ucieczce przyszłego króla miało spowodować srogie potraktowanie miasta i jego mieszkańców przez Krzyżaków jak i późniejszą pomoc ze strony Kazimierza przy jego odbudowie. Kazimierz Wielki odbudował zamek jako gotycką budowlę ceglaną, a miasto otoczył murami. Pyzdry były siedzibą starostwa grodowego. W 1383 r. Pyzdry, w murach których bronili się zwolennicy Zygmunta Luksemburskiego, były oblegane i zdobyte szturmem przez rycerstwo polskie; podczas szturmu było użyte, po raz pierwszy w Polsce, działo.

W 1656 r. Pyzdry zostały zniszczone przez Szwedów, w 1707 r. wyludniły się wskutek zarazy, a w 1768 r. miasto zniszczyły wojska rosyjskie, ścigające konfederatów barskich. Do rozbiorów Pyzdry były miastem powiatowym w województwie kaliskim. W 1818 r. został zlikwidowany powiat pyzdrski.

Pograniczne położenie wpływało na częste zmiany przynależności administracyjnej. Do 1932 r. Pyzdry były w powiecie słupeckim, w latach 1932-48 w powiecie konińskim, od 1948 do 1975 r. w powiecie wrzesińskim, a w podziale wojewódzkim do 1938 r. były w województwie łódzkim, później do 1975 r. w województwie poznańskim. w latach 1954 i 1973 zmniejszono rozległe dawniej terytorium miasta o 23,5 km^”.

            Spadek Warty na odcinku z Lądu do Pyzdr (19,20 km) wynosi ok18 cm/km (0,18%).

Km 348, Ib. - ujście rzeki Prosny; największego lewobrzeżnego dopływu Warty. Tutaj żegnamy się z „Bursztynowym Szlakiem”, który wiedzie  w lewo Prosną do Kalisza gdzie dalej prowadzi na południe, już drogą lądową.

„Rzeka Prosna jest największym lewym dopływem środkowej Warty. Wypływa spod miejscowości Wolencin na Wyżynie Woźnicko-Wieluńskiej na wysokości około 272 m npm. Odcinek przyźródłowy Prosny leży w województwie opolskim. Począwszy od 158,5 km biegu rzeki (od wsi Chruścin) Prosna staje się kilkakrotnie rzeką graniczną między województwami wielkopolskim i łódzkim, na pewnych odcinkach przepływa przez teren województwa łódzkiego. W pobliżu miejscowości Modlica położonej na wysokości 70 m npm Prosna uchodzi do Warty (348 km jej biegu). Średni spadek całej rzeki osiąga wartość 0,7 %.”

Km 343,5, pb. - Nowa Wieś Podgórna, poczta. Wodowskaz:: WW = 684 cm, SW = 257 cm i NW = 116 cm. Prom górno linowy 101.

Km 342 – zaczynają się lasy po obu stronach rzeki.

Km 336,4, pb. - Czeszewo, wieś sołecka, w woj. wielkopol. (powiat wrzesiński, gmina Miłosław), w Kotlinie Śremskiej, na pr. brzegu Warty, otoczona lasami. — 710 mieszk. (1998). parafia, nadleśnictwo, W pobliżu wsi 3 rezerwaty: Dwunastak na pn. i Czeszewo oraz Lutynia na pd. (na l. brzegu Warty). Rezerwat 477 ha: las z 600-letnimi dębami. Gniazdowiska ptaków: żurawi, czarnych bocianów sokołów wędrownych, kani. Prom górno linowy 15 t. W samym Czeszewie znajduje się zabytkowy drewniany kościół i gospoda zwana „Oberżą”.

Km 332,9 Ib. - ujście rzeczki Lutni.

„Rzeka Lutynia jest lewobrzeżnym dopływem Warty. Całkowita jej długość wynosi 60,4 km, a powierzchnia zlewni 570,1 km². Początek bierze na zachód od Korytnicy, na wysokości około 145 m n.p.m. w gminie Raszków i ma przebieg południkowy. Dorzecze Lutyni do Lubieszki, jej najdłuższego lewego dopływu włącznie, położone jest na Wysoczyźnie Kaliskiej. Natomiast dolny odcinek rzeki przepływa zachodnim skrajem Równiny Rychwalskiej i lejkowatym rozszerzeniem tarasu zalewowego łączy się z doliną Warty na 333,0 km biegu. Średni spadek całej rzeki wynosi 0,4 %. Omawiana zlewnia jest typowo rolniczą z nielicznymi zbiornikami wodnymi. Poza stawami zlokalizowanymi w dolinie Lutyni koło Raszew i ujścia Lubianki, na Lubieszce znajduje się niewielki zbiornik retencyjny Roszków, który powstał w 1997 roku”. 

W widłach rzek - rezerwat. Uroczysko Warta - Kompleks leśny położony na lewym brzegu Warty, u ujścia Lutyni, uznawany za jeden z najcenniejszych obiektów przyrodniczych Wielkopolski zwyczajowo nazywany "Lasy Czeszewskie". Wykorzystywany jest do celów naukowych i dydaktycznych. Utworzony tu został pierwszy w Wielkopolsce rezerwat przyrody. Nad Wartą grupa pomnikowych dębów. Rezerwat przyrody ,,Lutynia" - 45,88 ha. Rezerwat Lutynia utworzono w celu zachowania fragmentu lasu łęgowego, ze względów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych.

Km 332,8, pb. - osada Orzechowo: liczne sklepy poczta, most kolejowy na trasie Gniezno - Jarocin. Wys. d. k. m. nad WW = 280 cm, nad SW = 700 cm i nad SNW = 810 cm.

Km 330,6, Ib. - Dębno, wieś sołecka, cenny kościół z XV wieku. Prom górno linowy (na szczęście ostatni!) - 8 t. Najdawniejsze dzieje Dębna (położonego 6 km na północny zachód od Żerkowa) związane są z wpływowym rodem Doliwów, którego przedstawiciele do końca XV w. używali przydomka Kot. Miejscowość wymieniana w źródłach historycznych od 1241r., początkowo jako Debna.

Hrabia Stanisław Mycielski (1800-1876) założył tu zakład wodoleczniczy. W przebudowanym na cele zakładu spichrzu umieszczono łazienki, mieszkania, sale i miejsca zebrań dla chorych i gości oraz zainstalowano wodociągi, baseny i tusze. Nad starorzeczem Warty w 1877r. wybudowano eklektyczny pałac, przebudowany gruntownie w roku 1930. Obecnie na obiekcie trwają prace renowacyjne. Nadwarciańskie okolice Dębna zalicza się do atrakcyjnych krajobrazowo. Na tym odcinku doliny Warty występują na przemian starorzecza, rozległe łąki oraz bujne lasy liściaste i zarośla. Przez rezerwat zlokalizowany na południowy zachód od miejscowości (utworzony w 1974r.) poprowadzono szlak zielony Jarocin - Ziemin oraz szlak niebieski po Żerkowsko - Czeszewskim Parku Krajobrazowym. Do atrakcji Dębna zaliczyć można także przeprawę promową będącą przedłużeniem drogowego połączenia z Orzechowem.

Km 324,2, Ib. - Nowe Miasto - miasteczko w pobliżu Jarocina. Jest tu okazja do zrobienia zakupów Gotycki kościół z XV w ruiny zamku. (Strażnica Wodna Nowe Miasto, ul. Piaski 3, tel. 0-66287-40-19). Most drogowy na szosie 42 Września - Jarocin. Wys. d.k.m. nad WW = 320 cm, nad SW = 730 cm i nad SNW= 830 cm.

 „Historia Nowego Miasta sięga 1283 roku a jego powstanie związane było z dziejami wpływowego rodu Doliwów. Ważnym elementem rozwoju miasta (prawa miejskie do 1934 roku) było położenie przy przeprawie rzecznej na trakcie z Poznania do Kalisza. Nowe Miasto nad Wartą było wzmiankowane już w 1283 r. Prawa miejskie utraciło w 1934 r. Teren gminy jest bardzo atrakcyjny pod względem krajobrazowym    i turystycznym. Jej wschodnia część z rezerwatem faunistycznym „Dębno” współtworzy Żerkowsko- Czeszewski Park Krajobrazowy”.

Km 318 pb. - SoIec, wieś sołecka parafia i most kolejowy na trasie Poznań - Jarocin, stalowy, Wys. d k m nad WW = 140 cm, nad SW = 520 cm i nad SNW = 620 cm.      „Solec - nazwa pochodzi od składnicy soli, która znajdowała się nad Wartą. Pierwszy zapis to 1244 r. A wieś ta, jak wiele innych, należała do biskupów poznańskich. Tutaj już w XII w. był kościół oraz znajdowała się letnia rezydencja, w której w 1253 r. zmarł biskup Bogufał II. Wieś ta była palona kilkakrotnie, m.in. w 1331 r. przez Krzyżaków w czasie najazdu za Władysława Łokietka”.

Przez cały czas towarzyszą nam różnej wielkości kompleksy leśne o wielkiej urodzie. Między nimi z rzadka rozrzucone siedliska. Dużo uroczych miejsc do biwakowania i cumowania. Są ryby grzyby i jagody. Można spotkać sarny i dziki., lisy i wydry

Km 297, pb. - od Warty odchodzi w kierunku 285 znajdujący się
w budowie kanał, skracający szlak Warty i omijający Śrem. Widać z daleka maszt przekaźnikowy telewizji pierwszy zwiastun Śremu.

 Km 292, pb. - Śrem, duże i sławne miasto powiatowe, około 30 tys. mieszkańców. Jeden z nadwarciańskich grodów wzniesionych przez pierwszych Piastów Dużo cennych pamiątek narodowych. Miasto zadbane. Niestety brak, jakiejkolwiek przystani. Trzeba cumować przy moście przy piaszczystym brzegu, zarośniętym wikliną.

„Śrem powstał w miejscu przeprawy przez Wartę na starym trakcie handlowym ze Śląska do Poznania i Gniezna i zaliczany jest do najstarszych osad lechickich. Pierwsza wzmianka pisana pochodzi z bulli gnieźnieńskiej papieża Innocentego II z 1136 r. Początkowo był centrum opola, później kasztelani a od XIV w. starostwa.

Zaczątkiem miasta był gród obronny położony wśród rozlewisk Warty nazywany dzisiaj Żydowskimi Górami, a później osada targowa na wysokim brzegu rzeki. Osada otrzymała prawa miejskie w 1253 r. z nadania książąt Przemysła I i Bolesława Pobożnego, kilka miesięcy po Poznaniu. W końcu XIV w. miasto uległo zniszczeniu w wyniku walk dzielnicowych. Wkrótce, w 1393 r. król Władysław Jagiełło na usilne prośby mieszczan pozwolił na założenie nowego miasta w miejscu bardziej dogodnym na wyspie Kobylec. Otworzył także komorę celną. Śrem jako miasto królewskie szybko się rozwijał i od XV w. należał do większych w Wielkopolsce. Pomyślny rozwój zakończył się wraz z nastaniem wojen i klęsk żywiołowych w XVII w. Po drugim rozbiorze Polski
w 1793 r. Śrem został miastem powiatowym. Niepowodzenia powstań narodowych w okresie zaboru pruskiego w XIX w. przyczyniły się do popularyzacji hasła - pracy organicznej - której Śrem był czołowym ośrodkiem w Wielkopolsce. Spowodowało to rozwój rodzimego rzemiosła i przemysłu”.

             Most drogowy betonowy z drogą 432 do Leszna. Wys. d.k.m. nad WW = 330cm, nad SW = 630 cm i nad SNW = 720 cm. Wodowskaz Śrem: WW= 576 cm, SWW=469, SW=286 cm, SNW= 110 cm. (Nadzór Wodny Śrem, ul. Nadbrzeżna 8,63-100 Śrem, tel. 0-61 283-56-46).

 Po pożegnaniu się ze Śremem, Warta zdecydowanie kieruje się na północ, do bliskiego już Poznania, aby przedtem odwiedzić rzadkiej wartości i urody okazy przyrody i uroczyska.

Km 285, 7, Ib. - Jaszkowo, niewielka wieś sołecka i parafialna z zabytkowym kościołem z XIV wieku. 100-hektarowy majątek Antoniego Chłapowskiego ze stadniną koni sportowych, szkołą jeździecką, dobrym zapleczem hotelowo gastronomicznym. Dobre dojście od rzeki. Warto zajrzeć, można pojeździć na koniach. Znajduję się tutaj także mała przystań z której można skorzystać po uprzednim zgłoszeniu właścicielowi.

Km 276, 7, pb. - Radzewice, wieś sołecka. (Strażnica Wodna, ul. Wodna 2,   62-022 Radziewice, tel. 0-61 813-80-24).

Km 273, Ib. - Krajkowo, wieś. Rezerwat 20 ha dębów. „Utworzony 23 lipca 1958 r. Krajkowo jest największym i jednym z najbardziej interesujących rezerwarów na terenie byłego województwa poznańskiego i rozciąga się na powierzchni 159,19 ha. Jedynie na tak dużej powierzchni można chronić krajobraz ze wszystkimi jego elementami.

             Rezerwat ten leży w pradolinie Warszawsko – Berlińskiej, na północ od Śremu, w zalewowej dolinie Warty, na lewym brzegu rzeki. Administracyjnie znajduje się on w gminie Mosina, a zarządzany jest przez Nadleśnictwo Konstantynowo. Posiada otulinę o powierzchni 5,57 ha. Ochroną objęto fragment łęgów nadwarciańskich z florą i fauną. Teren rezerwatu, położony na terasie przełomowego odcinka Warty, pokrywają i wzajemnie się przeplatają lasy, łąki, bagna i wody w postaci stawków i starorzeczy. W każdej porze roku rezerwat wygląda interesująco. Jego najpiękniejszym zakątkiem są okolice starorzecza zwanego Tuchoniem, choć nie mniej piękne są też inne starorzecza [ Zakole, Półkole, Stawek, Czaple Bagno ].”

Km 271, pb. - Rogalin,  wieś w woj. wielkopol. (powiat poznański, gmina Mosina), nad Wartą, na pograniczu Kotliny Śremskiej i Pojezierza Gnieźnieńskiego. - 690 mieszk. sławna siedziba magnackiego rodu Raczyńskich. Ośrodek turystyki krajoznawczej.

Pałac, oddział Muzeum Narodowego w Poznaniu, mauzoleum Raczyńskich. Nad rzeką 600 ha rezerwat z 786 dębami, pamiętającymi może czasy Mieszka i Chrobrego, zdumiewającymi ogromem.

„Rogaliński Park Krajobrazowy, obejmujący ochroną krajobraz pradoliny Warty na południe od Poznania. Położony jest na terenie gmin: Mosina, Brodnica, Śrem i Kórnik. Na terenie Parku znajdują się także dwa rezerwaty przyrody: "Krajkowo" i "Goździk siny w Grzybnie". Chroniony obszar należy do najbardziej interesujących zabytków przyrody w Polsce. Rozciąga się wzdłuż trasy zalewowej doliny Warty z licznymi jej starorzeczami i zastoiskami. Znany jest przede wszystkimz licznego występowania starych okazałych dębów - żywych pomników, zabytków przyrody. Jest to największe w Europie naturalne skupisko tak licznej grupy starych okazów tych drzew, które są pozostałością dawnych łęgów. Na tym terenie, w Rogalinie, mieści się dawna posiadłość Raczyńskich - obecnie muzeum wraz z ogrodem założonym w stylu angielskim”.

 Km 266,9, pb. - Rogalinek, wieś sołecka liczący przeszło 750 lat,
 z zabytkowym późnobarokowym drewnianym kościołem; z zabytkowym drewnianym kościółkiem.

        Miejsce biwakowe w okolicach Rogalinka, widok na studnię artezyjską.

Most drogowy z szosą 431 z Kórnika do Mosiny. Wys.  d.k.m. nad WW = 250 cm, nad SW = 800 cm i nad SNW = 890 cm.

mapa rzek 74.31kB, 840x677 pix	Warta w okolicach Lądu 32.34kB, 400x383 pix	Najstarszy zabytek Konina 39.79kB, 305x480 pix
Warta 83.76kB, 667x549 pix	Dęby w Rogalinie 36.8kB, 400x384 pix	Nowe Miasto 33.95kB, 640x546 pix